مولاژ چیست:
مولاژ از اصطلاح های تخصصی پرکاربرد در حیطه مد و فشن است. این اصطلاح، ریشه فرانسوی داشته که
ترجمه لغت مولاژ به معنی قالب، ساختار و به حجم سازی اشاره دارد. اصطلاح مولاژ را میشود به مانکن های
مصنوعی مرتبط دانست. این روش یکی از مدرن ترین تکنیک های خیاطی است که ریشه در پاریس داشته و هدفِ
آن، دوختِ لباس هایی است که کاملاً قالب تن باشند، در روش مولاژ، می توانید الگویی را که در ذهن دارید،
روی
یک پارچۀ متقال و بر تنِ یک مانکن پیاده کنید و شکلِ واقعی آن را ببینید. لباسی که با تکنیکِ مولاژ دوخته می شود،
کاملاً متناسب با سایز واقعی بدن است، بدون هیچ کم و زیادی. مولاژ آن قدر دقیق است که آن را ریاضی مُد می
نامند. همین دقت و جزئیات است که مولاژ را از بقیه روشهای الگوسازی متمایز و خاص می سازد.
دلیل محبوبیت تکنیک مولاژ
اگر هنگام خیاطی، لباس را به سرعت به اندام مانکن بپوشانید، حجم مانکن به شما اجازه می دهد که فرم واقعی
لباس را ببینید، در همین حین، می توانید تغییرات مورد نظرتان را روی لباس اعمال کنید، آن را تنگ یا گشاد
کرده، یا هر تغییر دیگری که خواستید را ایجاد کنید. کار با تکنیکِ مولاژ، بسیار لذت بخش است، غالباً
اندازه گیری لباس برای بسیاری از طراحان لباس چالش برانگیز و دردسر ساز است. اما در روش مولاژ
لباس طراح مستقیماً لباس را توسط پارچه یا کاغذ بر روی مانکن طراحی می کند. طراح در متد مولاژ لباس
قادر خواهد بود لباسی که در ذهن می پرورد را بصورت سه بعدی بوسیله پارچه وسوزن روی مانکن فرم دهد تا
به طرح دلخواه خود برسد. به همین دلیل، بسیاری از طراحان مُد و طراحان الگو، به این روش عشق می ورزند.
طراحی مولاژ هم با پارچه و هم با کاغذ قابل اجرا است و از دردسرهای طراحی لباس تا حد زیادی کم می کند.
در واقع ایده های ذهنی طراح لباس می تواند به طور مستقیم روی مانکن شکل بگیرد و از اندازه گیری های
بی مورد جلوگیری شود. با مولاژ می توان هر نوع لباسی را طراحی کرد، کت و دامن، بلوز، مانتو، پالتو و
حتی طرح های مدرن، در این زمینه تفاوتی ندارند، تفاوت مولاژ با الگوی عادی در اندازه های دقیق و تناسب
لباس است که مطابق با اندازه های واقعی است.
استفاده از مولاژ به طور کلی برای دوخت لباس های خاص به کار می رود. برخی از شخصیت های هنری و یا
سیاسی و غیره امکان پرو و اندازه گیری را نداشته و نیازمند لباس هایی کاملاً مناسب می باشند. برای مثال دوخت
لباس های مهمانی ها، ستارگان هالیوود و … همگی با روش مولاژ انجام می گیرد.
فردی که قصد یادگیری روش مولاژ را دارد باید علاوه بر تسلط به تکنیک های الگو ودوخت تمامی آیتم های دوخت
یک لباس را در نظر بگیرد، پارچه ها را بشناسد و بداند که در واقع چه خطوطی به بهتر دیده شدن افراد کمک می
کند. در واقع روش مولاژ در دنیای امروزی از رفت و آمد های خسته کننده جلوگیری می کند و افراد با ارائه سایز
خود به راحتی و بدون پرو لباس می دوزند. به گونه ای که در روش مولاژ افراد با ارائه سایز خود به راحتی و
بدون پرو لباس مورد پسند خود را می دوزند هم چنین در این روش پیچیده ترین طرح ها و یقه های خاص را
می توانید بدوزید به طوری که این روش در حال حاضر مرسوم شده است، که افراد معروف دنیا مانکنی که به
سایزشان باشد را دارند و طراحان با روش مولاژ بدون پرو برای آنها طراحی لباس انجام میدهند و به صورت
دوخته شده برایشان ارسال می کنند.
تفاوت مولاژ و دراپینگ:
به طور خلاصه می توان گفت که یکی دیگر از اصطلاحات رایج در صنعت مد مولاژ است که در اصل لغتی
فرانسوی است ولی در زبان انگلیسی همینگونه تلفظ میشود. مولاژ به معنی ساختار و قالب که در صنعت مد
آن را برای مدل یا مانکن مصنوعی که غالبا از جنس موم، لاتکس یا لاستیک هستند، به کار میبرند. مولاژها
در عرصه پزشکی هم کاربرد دارند و به طور کلی از آنها برای آموزش طراحی ساخت و الگو استفاده میشود.
طراحان مد با کمک مولاژ، هر چه در ذهن دارند، با در نظر گرفتن تکنیکهای الگو و دوخت طرح خود را
روی مولاژ با پارچه متقال و بلا استفاده پیاده میکنند و در نهایت با پارچه اصلی، طرح نهایی را میدوزند.
اما دراپینگ تکنیک بازی با پارچه و سنجاق زدن پارچه روی مولاژ (مانکن) است که با این کار طراح میتواند
هنر و خلاقیت بیشتری در طرحهایش پیاده کند بعد از نهایی شدن طرح پارچه از روی مولاژ برداشته میشود و
از روی آن الگوی دوخت لباس را تهیه میکنند. در دراپینگ، به خاطر سنجاق زدنهای زیاد پارچه آسیب میبیند،
به همین دلیل معمولا پارچههای ارزان قیمت که از نظر کیفیت، جنس و چین و چروک ها، شبیه پارچه اصلی باشد
را استفاده میکنند تا قبل از برش الگوی نهایی در پارچه اصلی، تمام عیب و ایرادهایی که در طراحی به چشم میآید برطرف شود.
دراپینگ چیست:
دراپینگ یکی از بخش های مهم در فرایند تولید و طراحی لباس است. به قرار دادن و سنجاق زدن پارچه به صورت
یک طرح سه بعدی بر روی مانکن خیاطی دراپینگ گفته میشود. چون در دراپینگ طرح با استفاده از قالب بدن
مانکن الگوسازی می شود، مطابقت و تناسب بیشتری نسبت به لباس های آماده شده از طرق دیگر با بدن فرد دار
است با این حال این نوع از الگوسازی مستلزم صرف زمان و هزینه بیشتری نسبت به الگوهای مسطح برای طراح
است. جهت دراپینگ یک لباس میتوان از طرحی که از پیش برای لباس انتخاب شده است استفاده کرد یا میتوان از
طریق بازی با پارچه به روش های مختلف و با توجه به خلاقیت طراح فرایند طراحی را آغاز کرد. پس از اتمام
کار پارچه از روی مانکن خیاطی جدا شده و برای فرایند الگو سازی برای دوخت مورد استفاده قرار میگیرد.
طراحان لباس دراپینگ را در بخش های جلو سینه، پشت سینه، جلو دامن، پشت دامن و… انجام می دهند و تنها
سمت راست لباس به این صورت طراحی می شود، اما اگر طراحی لباس نامتقارن باشد در این صورت باید برای
سمت چپ بدن نیز دراپینگ انجام شود.
- مرحله به مرحله ی فرآیند دراپینگ
این فرآیند شامل اندازه گیری. برش. اتو و علامت گذاری است.
در ابتدا قسمت هایی از پارچه ی ارزان قیمتی که برای دراپینگ تهیه شده است بریده و آماده میشود. پس از آماده
سازی قطعات پارچه آن ها بر روی مانکن خیاطی به شکل های مختلفی قرار میگیرند تا مناسب تری حالت از نظر
طراح لباس ایجاد شود و سپس پارچه به مانکن سنجاق میشود.
زمانی که حالت مطلوب حاصل شد پارچه در همان حالتی که بر روی مانکن خیاطی سنجاق شده است علامت
گذاری میشود و جای درزها و خطوط مختلف لباس و دیگر جزییاتی که در آن وجود دارد مشخص میگرد و
زمانی که این علامت گذاری به پایان رسید پارچه از روی مانکن خیاطی جدا میشود و تغییرات و اصلاحات
نهایی بر روی آن انجام میشود. در اصلاحات نهایی برای متصل کردن خطوط و محل علامت ها از خط کش
استفاده میشود زیرا به خطوط صاف و دقیقی نیاز است. پس از اصلاحات لازم درزها به پارچه اضافه میشوند و
قسمت های اضافی پارچه برش خورده و جدا میشود.
سپس پارچه های برش خورده یکبار دیگر توسط سنجاق به یکدیگر متصل میشوند و بر روی مانکن خیاطی قرار
میگیرند تا برای باری دیگر مورد برسی دقیق تر قرار گیرند و تمامی قسمت های اضافی و زواید از پارچه حذف
شود و اگر ایرادی باقی مانده است رفع شود.
درنهایت زمانی که طراح از نظر ظاهر و اندازه از دراپینگ تهیه شده راضی بود پارچه برای اتو شدن از مانکن
خیاطی جدا میشود و سپس طرح دراپینگ با تمام جزییاتش برای تهیه ی الگوی نهایی لباس بر روی کاغذ قرار
میگیرد.