اصول طرح درس نویسی
الف) هدف ها :
1- الف) هدف کلی
هدف کلی را می توان از عنوان درس الهام گرفت.
برای مثال،در درس علوم تجربی، عنوان درس «تغییرات مواد» است. پس هدف کلی این درس عبارتست از: «آشنایی فراگیران باا تغییرات مواد»
یا«فراگیران با انواع تغییرات آشنا می شوند»
هدف کلی را می توان به صورت جمله یا (دارای فعل) و یا بصورت عبارت نوشت.
هدف کلی، برحسب فعل های غیر رفـتـاری نوشتـه شـود. مانند: آشنامی شوند - پی می برند –
می فهمند و ...
هدف کلی در قالب یکی دو جمله نوشته شود.بستگی به این که از چند حیطه استفاده گردد.
2- الف) هدف های رفتاری
هدف های رفتاری در راستای هدف کلی درس باشد.
به عنوان نمونه اگر هدف رفتاری، بر اساس حیطه ی عاطفی باشد، باید در هدف کلی نیز آن حیطه متبلور باشد.
هدف های رفتاری به صورت خبری باشد نه پرسشی.
هدف های رفتاری بر حسب فعل های رفتاری باشند.
(هدف های رفتاری، رفتار های قابل مشاهده،محسوس و ملموس،قابل اندازه گیری و سنجش است که در رفتار فـراگیـران متـجلی می شود.)
هدفهای رفتاری در قالب چندجمله –به طور متوسط پنج الی هفت جمله– نوشته شود.
هدف های رفتاری از حیطه های مختلف – شناختی ، عاطفی و حرکتی– طراحی شوند.
هدف های رفتاری از طبقات مختلف یک حیطه طراحی شود نه فقط یک طبقه ی مشخص
هدف های رفتاری فقط با یک فعل رفتاری مشخص نباشد. مثلاً « نام می برند » یا « تعریف می کنند »
ب) شیوه ی تدریس
شیوه ها یا الگو های تدریسی که در طرح درس نام برده می شوند در قسمت «ارائه ی درس» آن طرح و همچنین در ضمن اجرای تدریس نمایان باشد. بنابراین معلم نباید نمایشگاهی از شیوه ها و الگو های تدریس را ارائه دهد!
در صورتی که معلم از الگو های فعال یا شیوه ی تلفیقی استفاده می کند، دقیقاً نام الگو ها یا شیوه های تدریس نوشته شود و به کلمات فعال یا تلفیقی بسنده نگردد.
ج) رسانه ی آموزشی
از وسایل و رسانه های آموزشی که در طرح درس نام برده می شود در قسمت « ارائه ی درس » آن طرح و همچنین در ضمن اجرای تدریس نمود داشته باشد.
مهم آن نیست که تعداد وسایل و رسانه های آموزشی زیاد باشد، بلکه رسانه ها باید متناسب با موضوع و اهداف درس، ابتکاری و به روز باشد.
د) کارهای مقدماتی
در این قسمت فعالیت هایی مانند برقراری ارتباط با فراگیران، سلام و احوال پرسی با آنان، حضوروغیاب ازآنان واشاره به مناسبت های مرتبط ارائه شود.
مدت زمان مقدماتی بر حسب مدت زمان کل تدریس باید تنظیم شود.
هـ) ارزشیابی تشخیصی
جملات این قسمت به صورت پرسشی باشد نه خبری.
ارزشیابی تشخیصی در قالب چند پرسش – به طور متوسط 5 پرسش – باشد.
سوالات، از پیش نیاز درس جدید باشد. این پیش
نیازمی تواندازدرس قبلی یاچند درس قبلی یا درس سال گذشته یا اطلاعات فراگیران باشد.
مدت زمان ازرشیابی بر حسب مدت زمان کل تدریس مشخص شود.
و) آماده سازی
نوع راهبرد یا عملکرد معلم در زمینه سازی نوشته شود.
زمینه سازی با موضوع و هدف درس ارتباط داشته باشد.
خلاقیت معلم در مورد زمینه سازی تعیین کننده است.
مدت زمان آماده سازی، مدت کوتاهی باشد.
ز) ارائه ی درس
گام های الگوی تدریس به ترتیب نوشته شود.
ارائه ی درس نه به صورت کلی و نه به صورت جزئی نوشته شود.
فعالیت های فراگیران به موازات فعالیت معلم نیز مشخص گردد.
بیشترین زمان بندی مراحل تدریس به این مرحله اختصاص یابد.
ح) جمع بندی و نتیجه گیری
به صورت کلی و مبهم نوشته نشود.
دقیقاًخلاصه ونتیجه گیری ازدرس نوشته شود.
دراین قسمت «فعالیت فراگیران» نوشته شود تا مشخص گردد که این فعالیت در ابتدا توسط فراگیران انجام می گیرد.
مدت زمان جمع بندی بر حسب مدت کل تدریس مشخص شود.
این پرسش ها می تواند در ضمن تدریس نیز انجام گیرد.
ط) ارزشیابی تکوینی
جملات این قسمت به صورت پرسشی باشد نه خبری
ارزشیابی تکوینی در قالب چند پرسش –به طور متوسط 5 پرسش- باشد.
پرسش ها از درس جدید باشد.
این پرسش ها می تواند در ضمن تدریس نیز انجام گیرد.
زمان بندی ارزشیابی تکوینی بر حسب مدت زمان کل تدریس مشخص شود.
ی) تعیین تکلیف
فعالیت هایی که فراگیران باید تا جلسه ی آینده انجام دهند، مشخص گردد.
این فعالیت ها به گونه ای باشد که رشد فکری و خلاقیت فراگیران را تقویت کند.
