|
||
|
الگوى طراحى آموزشى بر اساس عوامل چهارگانه (طرح) يکى از الگوهاى قابل توجه در طراحى آموزشى است که براى اجرا، بازنگرى و اصلاح برنامه بکار مى‌رود. |
||
|
||
|
الگوى طراحى مورد استفاده در دانشگاه ايندياناى آمريکا نيز يکى از الگوهاى قابل توجه در طراحى آموزشى است. همچنان که در طرح ملاحظه مى‌شود، مراحل طراحى در اين الگو با تعيين هدف شروع مى‌شود و سپس در مرحلهٔ دوم، تحليل و شناخت شاگردان صورت مى‌گيرد. در مرحلهٔ سوم، محتواى برنامه و فعاليت‌هاى آموزشى تحليل و انتخاب مى‌شود، در مرحله چهارم، محتواى آموزشى سازماندهى و تنظيم مى‌گردد، در مرحلهٔ پنجم، با توجه به هدف و محتوا، وسيلهٔ آموزشى مشخص مى‌شود، در مرحله ششم، چگونگى اجراى برنامه تحليل مى‌شود و سرانجام در مرحلهٔ هفتم، ارزشيابى مطرح شده نتايج حاصل از ارزشيابى در تقويت و اصلاح مجدد برنامه دخالت داده مى‌شود و اين چرخه مرتب در فرايند آموزش ادامه پيدا مى‌کند. |
||
|
||
|
طرح درس سالانه يا طرح درس کلى عبارت از اين است که محتواى يک ماده درسى بر اساس هدف و براى يک سال آموزشي، به مراحل و قدم‌هاى مناسب و مشخص تقسيم شود. براى تهيه چنين طرحي، بايد در ابتداى هر سال تحصيلى بر اساس اصول معين، بين هدف‌هاى آموزشى و برنامهٔ هفتگى ترتيبى اتخاذ شود که مجموعه فعاليت‌هاى آموزشى بموقع و بدون وقفه در طول يک سال تحصيلى اجرا شود. |
||
|
اين الگو فقط براى یک ماه طراحى شده است و معلمان مى‌توانند آن را براى سه دوره سه ماهه تنظيم کنند. |
||
|
||
|
گام نخست: |
||
|
تهيه تقويم طرح. تقويم طرح را مى‌توان براى يک سال تحصيلى يا سه دورهٔ سه ماهه، با محاسبهٔ تعداد هفته‌ها، روزها و ساعت‌هايى که در طول سال تحصيلى براى تدريس درس مورد نظر پيش‌بينى شده است، محاسبه و تنظيم کرد. محاسبه بر اساس تقويم سالانه انجام مى‌گيرد؛ مثلاً اگر براى درس رياضى کلاس چهارم ابتدايى هفته‌اى سه ساعت در سه جلسه منظور شده باشد، مجموع جلسات در هر ماه ۱۲جلسه يا ۱۲ساعت و در طول سه ماههٔ اول، ۳۶جلسه بدون احتساب تعطيلات رسمى و ايام امتحان و غيره خواهد بود. اگر تعطيلات رسمى از روى تقويم سالانه استخراج و ايام امتحان و تعطيلات احتمالى نيز پيش‌بينى شود و از کل جلسات سه ماهه حذف شود، زمان تدريس خالص و مفيد سه ماهه باقى خواهد ماند. |
||
|
گام دوم: |
||
|
تقسيم محتواى درس يا هدف‌هاى آموزشى بر زمان خالص يا مفيد تدريس. ابتدا بهتر است محتواى درس يا هدف‌ها و ساير فعاليت‌هاى آموزشى با احتساب فرصت لازم براى تمرين و مرور درس به سه دورهٔ سه ماهه تقسيم شود (بهتر است کل محتواى کتاب يا مادهٔ درسى در طول سال بر اساس ۵-۲و ۵-۲و ۵-۱در سه ماهه‌هاى اول، دوم و سوم تقسيم شود؛ زيرا در سه ماهه سوم- به علت تعطيلات نوروزي، شروع امتحانات و عوامل ديگر- عملاً زمان تدريس محدودتر خواهد بود.) و سپس محتواى فصل‌ها و مباحث، هدف‌ها و ساير فعاليت‌هاى در نظر گرفته شده در طول هر سه ماه، به واحدهاى کوچک‌تر درسى يا محتواى متناسب با تک‌تک جلسات آموزشى تقسيم شود. |
||
|
گام سوم: |
||
|
تعيين هدف ويژه تدريس در هر جلسه. در اين قسمت، معلم بايد با توجه به مجموعه فعاليت‌هاى در نظر گرفته شده و محتواى درس، هدف ويژه تدريس خود را در هر جلسه مشخص کند. |
||
|
گام چهارم: |
||
|
تعيين و پيش‌بينى فعاليت‌هاى ديگر آموزشى خارج از مدرسه که براى تقويت يادگيرى شاگردان مى‌تواند مؤثر باشد. |